دوره آموزشی آیندهآفرینی بر اساس 7 بنیان آیندهآفرینی
هدف دوره:
هدف از این دوره، تجهیز دانشجویان MBA با مهارتها و دانش مورد نیاز برای هدایت سازمانها در دنیای پیچیده و سریعالتغییر امروز است. این دوره بر اساس 7 بنیان آیندهآفرینی طراحی شده است و به دانشجویان کمک میکند تا استراتژیها و مدلهای کسبوکار نوآورانه را برای سازگاری با تغییرات و رشد پایدار توسعه دهند.
آینده آفرینی سیستمی نوین بر اساس کارآفرینی، آینده پژوهی، سازمانهای نمایی، هوش مصنوعی و دیگر فناوریها، یادگیری-بازی، لانجویتی و انجمنهای مردمی است که برای نخستین بار توسط دکتر دانا مردوخ کارآفرین و آینده پژوه در سال 1400 پایه گذاری شد. آیندهآفرینی مفهومی نوظهور است که ذهنیت کارآفرینی را با تفکر آینده پژوهی ترکیب میکند تا پیشرانها، روندها و فرصتهای نوظهور را پیشاپیش بررسی کرده و در آنها سرمایهگذاری کند. این سیستم یک رویکرد پیشگیرانه و آینده نگر برای کارآفرینی است که در آن افراد مهارت ها و طرز فکر کارآفرینی خود را در ترکیب با تفکر آینده گرا به کار می گیرند تا پیچیدگی ها و چشم انداز یک کسب و کار در حال تکامل را هدایت کنند.
سرفصلهای دوره آموزشی آیندهآفرینی
بنیان 1: کارآفرینی (Entrepreneurship)
موضوعات مورد بحث:
- مفاهیم پایهای کارآفرینی:
- پایان کارآفرینی سنتی و تعریف کارآفرینی مدرن و اهمیت آن در اقتصاد جهانی: بررسی نقش کارآفرینی در ایجاد ارزش، اشتغال و نوآوری.
- انواع کارآفرینی: کارآفرینی سنتی، دیجیتال، اجتماعی، و نوآورانه. تفاوتها و نقاط قوت هر یک.
- چرخه عمر یک کسبوکار کارآفرینانه در دنیای امروز: مراحل ایجاد، رشد، بلوغ و خروج.
- فرصتها و چالشهای کارآفرینی در محیطهای BANI:
- تحلیل محیط BANI (شکننده، مضطرب، غیرخطی، غیرقابلفهم): بررسی چالشهای مربوط به عدم قطعیت و تغییرات سریع در بازارهای جهانی.
- استراتژیهای تطبیق و بقا در محیطهای متغیر: تکنیکهای مدیریت ریسک، ساختارهای سازمانی انعطافپذیر، و راهبردهای کسبوکار چابک.
- نوآوری و توسعه مدلهای کسبوکار:
- طراحی مدلهای کسبوکار نوآورانه: استفاده از ابزارهایی مانند بوم مدل کسبوکار و بوم ارزش پیشنهادی برای توسعه و بهبود مدلهای کسبوکار.
- مطابقت مدل کسبوکار با روندهای جهانی: تحلیل تأثیر روندهای مانند دیجیتالیسازی، جهانیشدن، و تغییرات دموگرافیک بر مدلهای کسبوکار.
- توسعه پایدار در کارآفرینی: چگونگی ایجاد مدلهای کسبوکار پایدار که به تعادل اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی توجه داشته باشند.
مطالعات موردی: Airbnb، Uber، Lemonade – بررسی چگونه این شرکتها از نوآوری و کارآفرینی برای تحول در صنایع خود استفاده کردهاند.
بنیان 2: تفکر آینده (Futures Thinking)
موضوعات مورد بحث:
- مفاهیم و ابزارهای تفکر آینده:
- تعریف و اهمیت تفکر آینده: تفاوت بین تفکر آینده و پیشبینی سنتی؛ نقش تفکر آینده در ایجاد استراتژیهای بلندمدت.
- ابزارهای تفکر آینده: پیشبینیهای سناریویی، تحلیل روندها، نقشهبرداری آینده و استفاده از شاخصهای ضعیف برای پیشبینی تغییرات.
- مدیریت عدم قطعیت و شناسایی فرصتها:
- شناسایی روندهای نوظهور و تأثیرات آنها بر کسبوکارها: چگونگی شناسایی روندهای کلیدی در صنایع مختلف و پیشبینی تغییرات.
- استفاده از تفکر آینده برای طراحی استراتژیهای تطبیقپذیر: توسعه استراتژیهایی که بتوانند در برابر تغییرات غیرمنتظره و محیطهای نامطمئن مقاومت کنند.
- نوآوری مبتنی بر آیندهپژوهی:
- استفاده از آیندهپژوهی برای تحریک نوآوری و خلاقیت: چگونه میتوان از روشهای آیندهپژوهی برای شناسایی نیازهای جدید بازار و ایجاد محصولات و خدمات نوآورانه استفاده کرد.(سناریوپردازی، آینده نگاری استراتژیک، تحلیل روندها، بررسی پیشرانها، روش دلفی و سایر تکنیک های آینده پژوهی)
- طراحی آزمایشگاههای نوآوری آیندهنگر در سازمانها: ایجاد ساختارهای داخلی برای حمایت از تحقیق و توسعه در حوزههای نوآورانه.
مطالعات موردی: Google’s X (Google X)، Shell’s Scenario Planning – تحلیل چگونگی استفاده از تفکر آینده برای هدایت نوآوری و تصمیمگیری استراتژیک.
بنیان 3: مدل سازمانهای نمایی (Exponential Organizations – ExO)
موضوعات مورد بحث:
- تعریف و ویژگیهای سازمانهای نمایی:
- ویژگیهای کلیدی سازمانهای نمایی: استفاده از فناوریهای نمایی، ساختارهای سازمانی انعطافپذیر، و مدلهای کسبوکار مقیاسپذیر.
- مقایسه سازمانهای نمایی با سازمانهای سنتی: تحلیل تفاوتها در سرعت رشد، ساختار تصمیمگیری، و فرهنگ سازمانی.
- فناوریهای نمایی و اثرات آنها بر سازمانها:
- بررسی فناوریهای نوظهور: هوش مصنوعی، بلاکچین، اینترنت اشیا، دادههای بزرگ، و تأثیر آنها بر کارایی و بهرهوری.
- چگونگی استفاده از این فناوریها برای ایجاد رشد نمایی: مثالهای عملی از شرکتهایی که از این فناوریها برای تسریع رشد و نوآوری استفاده کردهاند.
- فرهنگ نوآوری و چابکی:
- ایجاد فرهنگ نوآوری در سازمانهای نمایی: روشها و ابزارهای ترویج نوآوری، ریسکپذیری و چابکی در سازمان.
- مدیریت تغییر در سازمانهای نمایی: توسعه مهارتهای رهبری و توانمندیهای مدیریت تغییر برای حمایت از نوآوری و رشد.
مطالعات موردی: Github، Airbnb، Uber – تحلیل چگونگی بهرهبرداری از اصول سازمانهای نمایی برای ایجاد تحول در صنایع مختلف.
بنیان 4: هوش مصنوعی و دیگر فناوریها (AI and Other Technologies)
موضوعات مورد بحث:
- نقش هوش مصنوعی در تحول صنایع:
- کاربردهای هوش مصنوعی در بخشهای مختلف: تحلیل استفادههای مختلف از AI در خدمات مالی، بهداشت، تولید، و خدمات.
- فرصتها و چالشهای پیادهسازی هوش مصنوعی در کسبوکارها: بررسی موانع فنی، اخلاقی و اجتماعی در پذیرش هوش مصنوعی.
- تأثیر فناوریهای نوظهور بر مدلهای کسبوکار:
- نقش بلاکچین در ایجاد شفافیت و اعتماد: چگونگی استفاده از بلاکچین برای کاهش تقلب، بهبود امنیت، و ایجاد مدلهای کسبوکار جدید.
- استفاده از IoT برای بهبود بهرهوری و کاهش هزینهها: کاربردهای IoT در زنجیره تأمین، تولید و مدیریت انرژی.
- مدیریت تغییر و تطبیق با فناوریهای نوین:
- راهبردهای مدیریت تغییر برای تطبیق با فناوریهای نوین: چگونگی آمادهسازی سازمانها برای پذیرش فناوریهای جدید.
- توسعه مهارتهای جدید در کارکنان برای تطبیق با فناوریهای نوین: روشهای آموزش و توسعه کارکنان برای سازگاری با تغییرات فناوری.
- بررسی همگرایی فناوریها: تحلیل 20 فناوری نوین و تاثیر آنها بر آینده کسب و کارهای مدرن
مطالعات موردی: IBM’s Watson، Microsoft’s Azure AI، NVIDIA’s Deep Learning – بررسی کاربردهای عملی و تأثیر فناوریهای نوین بر صنایع مختلف.
بنیان 5: سرگرمی آموزشی (Edutainment)
موضوعات مورد بحث:
- مفهوم و اهمیت سرگرمی آموزشی:
- تعریف سرگرمی آموزشی و اهمیت آن در یادگیری: ترکیب سرگرمی و آموزش برای ایجاد تجربه یادگیری جذاب و مؤثر.
- تأثیر مثبت سرگرمی آموزشی بر حفظ و انتقال دانش: بررسی چگونگی تقویت یادگیری از طریق سرگرمی و تعامل.
- طراحی و پیادهسازی محتوای سرگرمی آموزشی:
- اصول طراحی محتوای آموزشی جذاب و تعاملی: استفاده از داستانسرایی، بازیسازی و رسانههای چندگانه برای تقویت یادگیری.
- تکنیکهای بازیسازی (Gamification) برای افزایش تعامل و مشارکت: چگونگی استفاده از عناصر بازی در آموزش برای ایجاد انگیزه و علاقه در یادگیرندگان.
- کاربرد سرگرمی آموزشی در آموزش مشتریان و کارکنان:
- استفاده از سرگرمی آموزشی برای بهبود تجربه مشتری و افزایش دانش در زمینه محصولات پیچیده مالی و بیمهای: طراحی بازیها و اپلیکیشنهای تعاملی برای آموزش مشتریان.
- بهبود مهارتهای کارکنان از طریق آموزش سرگرمکننده: استفاده از شبیهسازها و بازیهای آموزشی برای تقویت مهارتهای کارکنان.
مطالعات موردی: Khan Academy، Duolingo، شرکتهایی که از سرگرمی آموزشی برای آموزش مشتریان استفاده کردهاند.
بنیان 6: طول عمر و سلامتی (Healthgevity)
موضوعات مورد بحث:
- افزایش طول عمر و تأثیرات آن بر اقتصاد و کسبوکار:
- روندهای جهانی در افزایش طول عمر و سلامت: تحلیل اثرات افزایش طول عمر بر سیستمهای بازنشستگی، بازار کار و اقتصاد.
- فرصتها و چالشهای اقتصادی ناشی از افزایش طول عمر: بررسی فرصتهای نوآوری در محصولات و خدمات مرتبط با سلامت و رفاه.
- نوآوری در محصولات و خدمات برای پشتیبانی از سلامت و طول عمر:
- توسعه محصولات و خدمات جدید برای مدیریت سلامت در دوران سالمندی: بیمههای مراقبت طولانیمدت، بیمههای سلامت پیشگیرانه، و تکنولوژیهای جدید سلامت.
- نقش فناوریهای نوین در بهبود کیفیت زندگی و طول عمر: بررسی ژندرمانی، بیوتکنولوژی و ابزارهای دیجیتال سلامت.
- سلامت کارکنان و تأثیر آن بر بهرهوری سازمانی:
- اهمیت توجه به سلامت جسمی و روانی کارکنان در سازمانها: بررسی ارتباط بین سلامت کارکنان، بهرهوری و رضایت شغلی.
- روشهای پیادهسازی برنامههای سلامت در سازمانها: توسعه برنامههای سلامت دیجیتال، مراقبتهای پیشگیرانه و آموزش سلامت.
مطالعات موردی: Johnson & Johnson، Google’s Wellness Program، شرکتهایی که برنامههای نوآورانه برای حمایت از سلامت کارکنان ارائه کردهاند.
بنیان 7: انجمنها (Community)
موضوعات مورد بحث:
- نقش انجمنها در توسعه و نوآوری سازمانی:
- اهمیت ایجاد و تقویت انجمنهای مشتریان و کارکنان برای بهبود نوآوری و تعامل: بررسی چگونگی ایجاد فضای اعتماد و همکاری در جوامع.
- استفاده از انجمنها برای جلب بازخورد و توسعه محصولات جدید: طراحی پلتفرمهای مشارکت مشتری برای شناسایی نیازها و ترجیحات.
- ایجاد و مدیریت انجمنهای آنلاین و آفلاین:
- روشهای ایجاد و مدیریت انجمنهای آنلاین و آفلاین برای افزایش مشارکت و وفاداری: استفاده از شبکههای اجتماعی، وبینارها، و رویدادهای جامعهمحور.
- نقش پلتفرمهای دیجیتال در تقویت ارتباطات و همکاریهای جامعهمحور: بررسی چگونگی استفاده از ابزارهای دیجیتال برای بهبود ارتباطات در انجمنها.
- حمایت از توسعه پایدار و مسئولیت اجتماعی از طریق انجمنها:
- استفاده از انجمنها برای ترویج مسئولیتهای اجتماعی و توسعه پایدار: بررسی نقش انجمنها در حمایت از پایداری و اقدامات محیطی.
- برنامههای مشارکتی با جوامع محلی برای افزایش تعهد اجتماعی: روشهای ایجاد برنامههای جامعهمحور برای توسعه پایدار و حمایت از مسائل اجتماعی.
مطالعات موردی: Salesforce’s Trailblazer Community، Patagonia’s Environmental Initiatives، شرکتهایی که از انجمنها برای بهبود خدمات مشتری و افزایش مشارکت اجتماعی استفاده کردهاند.
این دوره آموزشی برای دانشجویان MBA طراحی شده است تا با مفاهیم آیندهآفرینی و 7 بنیان اصلی آن آشنا شوند. از طریق این دوره، دانشجویان یاد میگیرند که چگونه از رویکردهای نوآورانه و تفکر آینده برای ایجاد سازمانهایی موفق و پایدار در دنیای متغیر و پیچیده امروز استفاده کنند.